Baptyści chcą upamiętnić chełmskie getto w 75. rocznicę jego likwidacji przez hitlerowców.

Pastor Henryk Skrzypkowski chce, żeby w miejscu dawnego getta - u zbiegu dzisiejszej Pocztowej i Sybiraków - stanęła tablica lub obelisk. Odsłonięcie pomnika zaplanowano na kwiecień przyszłego roku. Będzie to 75. rocznica likwidacji chełmskiego getta.

Jak czytamy na stronie Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN, "Światła w Ciemności - Sprawiedliwi wśród Narodów Świata" -  "(...) 7 października 1939 r. do Chełma wkroczyli Niemcy. Powołany został „Judenrat", jako jedno z ogniw niemieckiego systemu rządzenia. 25 października przybyły oddziały SS z komendantem Hagerem na czele. Od początku wojny Niemcy przeprowadzili na terenie miasta szereg masowych prześladowań Żydów. Aresztowano ich, zamykano w więzieniach, wysyłano do obozów koncentracyjnych czy rozstrzeliwano na ulicach. Jedną z większych masowych egzekucji było zastrzelenie blisko 2000 Żydów w znamiennym „marszu śmierci" z Chełma do Hrubieszowa. Zdewastowano miejską synagogę oraz kirkut, brukując macewami ulice i place w mieście (m. in., co było powszechnym procederem, teren wokół siedziby Gestapo). W październiku 1940 r. hitlerowcy przystąpili do tworzenia getta. Wyznaczono na nie niewielką dzielnicę, zabudowaną małymi domami. Żydom polecono przenieść się tam do końca marca 1941 r. Musieli oni przestrzegać licznych restrykcji i nakazów, takich jak noszenie opaski z gwiazdą Dawida, czy poruszanie się po mieście jedynie do godziny 7 wieczorem. (...)

Dzielnica żydowska początkowo nie była zamknięta i nie miała ściśle określonych granic. W dniach 21 - 23 maja 1942 r. hitlerowcy wywieźli z getta w Chełmie około 4300 osób do obozu zagłady w Sobiborze, a w lipcu na początku sierpnia i w październiku tegoż roku około 3600 osób. (...) Część chełmskich Żydów usiłowała przekroczyć Bug i przedostać się poza granicę Generalnej Guberni. Likwidacja chełmskiego getta, przy której pomagały komanda SS z Lublina, nastąpiła w dniach 20 - 30 października 1942 r. (...)

Z Żydów pozostałych w chełmskim getcie pewną liczbę wywieziono w pierwszym kwartale 1943 r. do Sobiboru, innych rozstrzelano na miejscu. Z całej chełmskiej społeczności żydowskiej okupację przetrwali nieliczni, niektórzy z nich ocaleli dzięki ofiarnej pomocy Polaków z Chełma i najbliższych okolic.

Z dawnych obiektów gminnych chełmskiej społeczności żydowskiej zachowały się synagoga, wzniesiona w 1914 r., zdewastowana w czasie okupacji i odbudowana w latach osiemdziesiątych minionego wieku oraz cmentarz, pochodzący z XVI stulecia, gdzie do czasów obecnych zachowało się około stu nagrobków."